Με άρθρο του στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ της Κυριακής» ο Πρόεδρος του ΕΣΠ & Γ.Γραμματέας της ΕΣΕΕ, Δώρος Καπράλος αναφέρεται στη διέξοδο που μπορούν να προσφέρουν οι εμπορικές επιχειρήσεις, ως ανάχωμα στο μείζον αυτό εθνικό θέμα.
Η απουσία του εμπορίου από τις κυβερνητικές εξαγγελίες της ΔΕΘ συνιστά μια κραυγαλέα αντίφαση: στηρίζεται η μεσαία τάξη, αλλά όχι ο κύριος εκφραστής της που είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
● Η σημασία του εμπορίου στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος και της ερημοποίησης των τοπικών κοινωνιών
Το δημογραφικό ζήτημα αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα μας. Η μείωση των γεννήσεων, η γήρανση του πληθυσμού, η μετανάστευση νέων στο εξωτερικό και η σταδιακή αποδυνάμωση της ελληνικής περιφέρειας συνθέτουν ένα σκηνικό που απειλεί όχι μόνο την κοινωνική συνοχή, αλλά και τη βιωσιμότητα της οικονομίας μας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος του εμπορίου ως ο ισχυρότερος κλάδος της οικονομίας (με 220 χιλ. επιχειρήσεις και 700 χιλιάδες εργαζόμενους) είναι κομβικός: είναι ο κρίσιμος πυλώνας βιώσιμης ανάπτυξης που μπορεί να “ξεκλειδώσει” την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος και στην αναζωογόνηση των τοπικών κοινωνιών, εφόσον η στήριξη και αξιοποίηση του αποτελέσουν προτεραιότητες σε ένα ολιστικό εθνικό σχέδιο.
Το εμπόριο είναι η καρδιά κάθε πόλης και χωριού. Εκεί που υπάρχει κίνηση στην αγορά, εκεί που λειτουργούν μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, εκεί που το κατάστημα της γειτονιάς συνεχίζει να φωτίζει την πλατεία, υπάρχει ζωή.
Αντιθέτως, όπου τα καταστήματα κατεβάζουν ρολά και η αγορά σβήνει, ακολουθεί η ερημοποίηση, η αποχώρηση των νέων, η αίσθηση εγκατάλειψης. Είναι λοιπόν σαφές ότι η στήριξη του εμπορίου και η δημιουργία βιώσιμων τοπικών αγορών αποτελούν όπλα πρώτης γραμμής στη μάχη κατά της δημογραφικής συρρίκνωσης.
Η ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας δημιουργεί θέσεις εργασίας που κρατούν τους νέους στον τόπο τους. Ένα ζευγάρι που μπορεί να βρει δουλειά στην ιδιαίτερη πατρίδα του, δεν αναγκάζεται να αναζητήσει ευκαιρίες στην Αθήνα ή στο εξωτερικό. Επιπλέον, η ύπαρξη ενός ενεργού εμπορικού ιστού στηρίζει την οικογενειακή ζωή: προσφέρει υπηρεσίες, κοινωνικότητα, ποιότητα ζωής. Το εμπόριο δεν είναι μόνο συναλλαγές, είναι κοινωνική δομή. Στο κατάστημα της γειτονιάς ανταλλάσσονται κουβέντες, χτίζονται σχέσεις, ενδυναμώνονται δεσμοί που αποτελούν το «τσιμέντο» κάθε κοινότητας.
Σημείο – κλειδι στην σημασία του εμπορίου είναι η πολλαπλασιαστική του δύναμη για κάθε άλλο οικοσύστημα της οικονομίας και η διασύνδεση του με όλους τους υπόλοιπους κλάδους: με τη μεταποίηση, την αγροτική παραγωγή, τις υπηρεσίες, τις μεταφορές, τον τουρισμό. Όταν ενισχύεται το εμπόριο, ενισχύεται συνολικά η οικονομία. Όταν το εμπόριο υποχωρεί, αλυσιδωτά επηρεάζονται δεκάδες επαγγέλματα και κλάδοι. Αλλά και όταν οι άλλοι μεγάλοι κλάδοι βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης είναι μέσω του εμπορίου που η ανάπτυξη αυτή έχει αντίκτυπο στις τοπικές κοινωνίες και τις γειτονιές.
Για όλους αυτούς τους λόγους η αναφορά στη στήριξη του εμπορίου στις κυβερνητικές εξαγγελίες της ΔΕΘ θα έπρεπε να είναι αυτονόητη. Δεν μπορεί να υπάρξει ολοκληρωμένη οικονομική στρατηγική και πολιτική στήριξης της κοινωνίας, όταν αγνοούνται κρίσιμα αιτήματα του κλάδου που στηρίζει εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες, που προσφέρει ευκαιρίες επιχειρηματικότητας σε νέους ανθρώπους και που διατηρεί ζωντανό τον κοινωνικό ιστό σε κάθε γειτονιά και κάθε πόλη. Η παντελής απουσία του εμπορίου από τις κυβερνητικές δεσμεύσεις συνιστά μια κραυγαλέα αντίφαση: Τα μέτρα που στοχεύουν στην στήριξη της μεσαίας τάξης δεν απαντούν ούτε σε ένα από τα θέματα που απασχολούν τον κλάδο που είναι ο κύριος εκφραστής της! Έτσι, δυστυχώς η ίδια η κυβέρνηση υπονομεύει τον θετικό τους αντίκτυπο στην κοινωνία και την πραγματική οικονομία, κλείνοντας τα αυτιά της στα αλλεπάλληλα καμπανάκια κινδύνου που έχει κρούσει ο εμπορικός κόσμος.
Η δημογραφική κρίση δεν αντιμετωπίζεται με αποσπασματικά μέτρα. Χρειάζεται ένα συνεκτικό σχέδιο που θα συνδέει τη δημογραφική πολιτική με την οικονομική ανάπτυξη. Και εδώ το εμπόριο μπορεί να παίξει διπλό ρόλο: αφενός, ως εργοδότης και παραγωγός εισοδήματος, και αφετέρου, ως φορέας κοινωνικής συνοχής. Όταν ενισχύεται το εμπόριο, αυξάνεται το διαθέσιμο εισόδημα, ενισχύεται η κατανάλωση, βελτιώνονται οι προοπτικές για νέες οικογένειες. Όταν αναπτύσσονται τα καταστήματα στις γειτονιές και στις μικρές πόλεις, ενισχύεται το αίσθημα ασφάλειας και ποιότητας ζωής που χρειάζεται κάθε ζευγάρι για να κάνει το βήμα της τεκνοποίησης.
Η μάχη κατά του δημογραφικού προβλήματος είναι εθνική υπόθεση. Δεν αφορά μόνο τα υπουργεία, αφορά όλους μας. Το εμπόριο πρέπει να βρίσκεται στον πυρήνα αυτής της προσπάθειας. Με πολιτικές που στηρίζουν την τοπική αγορά, με πρωτοβουλίες που ενισχύουν τον τουρισμό και τις συνέργειες με την παραγωγή, με όραμα για πόλεις ζωντανές και ελκυστικές. Γιατί χωρίς εμπόριο δεν υπάρχουν ζωντανές κοινωνίες, και χωρίς ζωντανές κοινωνίες δεν μπορεί να υπάρξει μέλλον για τη χώρα.
