Άρθρο που δημοσιεύθηκε στη Ναυτεμπορική, 30/7/2025
Μια ολόκληρη γενιά επαγγελματιών, η Generation X – οι σημερινοί 45 έως 60 ετών – βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις πιο απαιτητικές μεταβάσεις της σύγχρονης επιχειρηματικής ιστορίας. Πρόκειται για τη γενιά που κράτησε όρθια την αγορά στις δύσκολες δεκαετίες της κρίσης, που εργάστηκε αδιάκοπα μέσα σε ένα θολό και συχνά ασφυκτικό πλαίσιο, χωρίς τις ευκαιρίες και τις ευκολίες των προηγούμενων γενιών.
Σήμερα, όμως, αυτή η γενιά νιώθει ότι απειλείται – όχι τόσο από τη σύνταξη ή το βιολογικό ρολόι, αλλά από τον επιταχυνόμενο μετασχηματισμό του εμπορίου. Οι κανόνες του παιχνιδιού αλλάζουν ραγδαία. Η ψηφιοποίηση, το ηλεκτρονικό εμπόριο, οι τεχνολογικές απαιτήσεις, η διαρκώς αυξανόμενη πίεση για προσαρμογή, δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον, όπου οι επιχειρήσεις καλούνται να «τρέξουν», χωρίς πάντα να έχουν τα μέσα, τις γνώσεις ή την αντοχή.
Η Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου του 2024 αποτυπώνει αυτή την πραγματικότητα: το 52% των εμπορικών επιχειρήσεων δηλώνει πως δεν αναμένει κάποια μεταβολή στους κύκλους εργασιών του στο προσεχές διάστημα, ενώ ένα ακόμα 44% βιώνει στασιμότητα. Η καθημερινότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων – εκεί όπου δραστηριοποιείται το μεγαλύτερο μέρος της Generation X – συμπιέζεται από την ενεργειακή ακρίβεια, τα αυξημένα κόστη συναλλαγών, την εξουθενωτική φορολογία, αλλά και τις μεταβαλλόμενες συνήθειες των καταναλωτών, που στρέφονται ολοένα και περισσότερο σε ψηφιακές αγορές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2023 οι online αγορές στην Ελλάδα ξεπέρασαν τα 35 δισ. ευρώ. Ακόμη και η Generation X, με τις περιορισμένες τεχνολογικές αντοχές, συμμετέχει ενεργά σε αυτή την τάση – το 94% αυτών πραγματοποιεί πλέον ψηφιακές αγορές κάθε μήνα. Η εμπορική πραγματικότητα μετατοπίζεται και αυτή η γενιά πρέπει να επιλέξει: προσαρμογή ή περιθωριοποίηση.
Η αλήθεια είναι πως η Generation X δεν αρνείται την αλλαγή. Αντίθετα, τη βιώνει με έναν σιωπηλό ρεαλισμό και με το βάρος της ευθύνης – για τους υπαλλήλους της, για τις οικογένειες που συντηρεί, για την τοπική αγορά στην οποία επί χρόνια επένδυσε. Δεν έχει την πολυτέλεια του ενθουσιασμού των νέων, ούτε την ασφάλεια των παλαιών. Έχει μόνο την εμπειρία και την αντοχή.
Για να μπορέσει αυτή η γενιά να συνεχίσει να προσφέρει στο εμπόριο και στην οικονομία, χρειάζεται στοχευμένη υποστήριξη. Χρειάζεται:
- Επιτάχυνση της ψηφιακής κατάρτισης, με εργαλεία προσαρμοσμένα στις ανάγκες μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
- Μείωση του λειτουργικού κόστους, μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων, εξορθολογισμού των τραπεζικών προμηθειών και ενίσχυσης με ενεργειακά κίνητρα.
- Δικτύωση και συνεργασίες με νεότερους επιχειρηματίες, ώστε η εμπειρία να συνδυαστεί με τη φρεσκάδα, χτίζοντας εμπορικά σχήματα βιώσιμα και ευέλικτα.
Δεν μιλάμε για μια γενιά που πρέπει να αποσυρθεί. Μιλάμε για μια γενιά που μπορεί και πρέπει να οδηγήσει την επόμενη ημέρα του ελληνικού εμπορίου – με τη σοβαρότητα που τη διακρίνει και με την ευθύνη που πάντα σήκωσε. Αρκεί να της δοθούν τα κατάλληλα εργαλεία και ένα ελάχιστο περιβάλλον εμπιστοσύνης.
Το ελληνικό εμπόριο δεν αντέχει άλλο έναν κύκλο απώλειας. Αν θέλουμε να ξαναδούμε τη βιτρίνα της χώρας να φωτίζει, δεν μπορούμε να αφήσουμε τη Generation X να σβήσει στο ημίφως.
