Η αποτίμηση της θερινής σεζόν 2025 από τον Εμποροεπαγγελματικό & Βιοτεχνικό Σύλλογο Τήνου δεν είναι απλώς ένας τοπικός απολογισμός. Είναι ένα ηχηρό κατηγορητήριο για την αποτυχία του κυρίαρχου τουριστικού μοντέλου της χώρας, ενός μοντέλου που υπόσχεται έσοδα αλλά αποδίδει συρρίκνωση, ακρίβεια και ανομία στο επίπεδο της μικρής επιχείρησης.
Τα στοιχεία είναι αμείλικτα: πτώση τζίρου που άγγιξε το 30%, συρρίκνωση της σεζόν στις 45-50 ημέρες και η παγίωση της εικόνας του νησιού ως ακριβού προορισμού. Αυτό που συμβαίνει στην Τήνο δεν είναι εξαίρεση. Είναι ο κανόνας που επιβεβαιώνει την ποιοτική πτώση και την απουσία στρατηγικής: η τουριστική ανάπτυξη δεν μεταφράζεται σε ευημερία για το σύνολο της τοπικής αγοράς.
Ο Έλληνας επαγγελματίας, ειδικά στα νησιά, δέχεται ένα τριπλό, συντονισμένο πλήγμα που τον οδηγεί σε ασφυξία:
- Το εθνικό κόστος: Οι αυξήσεις στο ρεύμα, στις πρώτες ύλες και οι ασφυκτικές φορολογικές/ασφαλιστικές εισφορές συντηρούν ένα από τα υψηλότερα λειτουργικά κόστη στην Ευρώπη. Η μείωση του ΦΠΑ, που χαρακτηρίζεται ως «ουτοπική αξίωση» από τους νησιώτες, θα έδινε ανάσα, αλλά η Πολιτεία επιμένει στην ακαμψία.
- Η μικρή αγοραστική Δύναμη: Η πλειοψηφία των επισκεπτών έχει πλέον μικρή αγοραστική δύναμη, με αποτέλεσμα ο τουριστικός πλούτος να μένει συγκεντρωμένος στα μεγάλα πακέτα (όπως το All Inclusive) και να μην διαχέεται στην τοπική αγορά.
- Η τοπική ανομία: Το πιο απογοητευτικό είναι η αδιαφορία και η αδράνεια των τοπικών αρχών –όπως καταγγέλλεται και στην Τήνο– να επιβάλουν την τάξη. Η κατάχρηση κοινοχρήστων χώρων, η μετατροπή πλατειών σε «τεράστια parking» και η άνιση αύξηση των δημοτικών τελών χωρίς ανταποδοτικότητα δημιουργούν ένα περιβάλλον ανομίας και αθέμιτου ανταγωνισμού που πλήττει τους συνεπείς επαγγελματίες.
Όπως ορθά τονίζει ο Σύλλογος Τήνου: «όλες οι Δημοτικές Αρχές… δεν ήθελαν και όχι δεν μπορούσαν να αλλάξουν την κατάσταση». Το πρόβλημα είναι πολιτικής βούλησης, όχι τεχνικής αδυναμίας.
Η ριζική αλλαγή είναι αναγκαία, όσο δύσκολη κι αν είναι
Είναι πλέον ξεκάθαρο: το τουριστικό μοντέλο της Ελλάδας χρειάζεται επείγουσα ριζική αλλαγή.
Προτεινόμενες λύσεις για ένα βιώσιμο μοντέλο υπάρχουν πολλές, όπως:
- Μετάβαση από την ποσότητα στην ποιότητα: Πρέπει να στοχεύσουμε σε τουρίστες με υψηλότερη κατά κεφαλήν δαπάνη και ποιοτική διασύνδεση με τον προορισμό, αντί για τη μαζική συσσώρευση.
- Επιμήκυνση της σεζόν με θεματικό τουρισμό: Οι Δήμοι οφείλουν άμεσα να δημιουργήσουν ένα συγκροτημένο πλάνο εκδηλώσεων και πολιτιστικών δράσεων για να προσελκύσουν επισκέπτες τους μήνες πριν και μετά τον Αύγουστο.
- Επιβολή της νομιμότητας: Οι τοπικές αρχές πρέπει να «σπάσουν αβγά» και να επιβάλουν τους κανονισμούς. Ανταποδοτικά τέλη σημαίνει ανταποδοτικές υπηρεσίες (καθαριότητα, υποδομές). Η άρση των αυθαιρεσιών και η διασφάλιση της πρόσβασης για ΑμεΑ είναι αδιαπραγμάτευτα στοιχεία πολιτισμού και υγιούς επιχειρείν.
- Στήριξη του τοπικού προϊόντος: Ενίσχυση της ζήτησης για τοπικά προϊόντα και μικρές επιχειρήσεις εστίασης (π.χ. με κίνητρα στα ξενοδοχεία).
Η αλλαγή αυτή δεν είναι εύκολη. Θα συναντήσει αντιστάσεις από συμφέροντα που έχουν επενδύσει στο σημερινό μοντέλο. Όμως, αν θέλουμε η Τήνος, η Μύκονος, η Κρήτη και κάθε τουριστικός προορισμός να μην μαραζώσει οικονομικά και ποιοτικά, η μετάβαση από την ανομία στη βιωσιμότητα είναι μονόδρομος.
Γιώργος Φλωράς
Εκδότης ΚΛΑΔΙΚΑ ΝΕΑ
